Uống thuốc giảm mỡ máu có hại gì không? Cần lưu ý điều gì

Chào Thảo,

Thuốc giảm mỡ máu có thể kèm theo một số phản ứng không mong muốn như men gan tăng, đau nhức cơ, khó chịu đường tiêu hóa hoặc đôi khi ảnh hưởng đến hệ thần kinh nếu sử dụng không đúng liều hoặc tự ý uống mà không có hướng dẫn y khoa. Dù vậy, đa số người sử dụng vẫn dùng thuốc an toàn khi được bác sĩ theo dõi thường xuyên, bởi hiệu quả trong việc phòng ngừa bệnh tim mạch và đột quỵ thường vượt trội hơn so với nguy cơ gặp tác dụng phụ.

Uống thuốc giảm mỡ máu có thể gây chóng mặt, buồn nôn, khó tiêu, đau dạ dày

1. Thuốc giảm mỡ máu là gì?

Đây là nhóm thuốc có tác dụng làm hạ các chỉ số mỡ máu đặc biệt là cholesterol toàn phần, LDL-cholesterol (loại cholesterol “xấu”) và triglyceride. Nhờ vậy, thuốc giúp kiểm soát sự hình thành mảng xơ vữa trong lòng mạch, hạn chế nguy cơ tắc nghẽn mạch máu và các biến chứng nguy hiểm.

Một số nhóm thuốc thường được sử dụng gồm Statin, Fibrates, Niacin, Ezetimibe và Omega-3. Tất cả các loại thuốc này đều cần có chỉ định của bác sĩ và phải được theo dõi trong quá trình sử dụng để đảm bảo an toàn cũng như hạn chế tác dụng phụ.

2. Uống thuốc giảm mỡ máu có hại gì không? 

Thuốc giảm mỡ máu có thể gây các tác dụng phụ như khó chịu tiêu hóa, tăng men gan nhẹ, đau cơ/nhức mỏi, hiếm gặp là viêm cơ nặng hoặc tổn thương gan nghiêm trọng. Nhiều tác dụng phụ có thể kiểm soát bằng điều chỉnh liều, đổi thuốc hoặc theo dõi xét nghiệm.

2.1. Ảnh hưởng trên tiêu hóa

Người dùng có thể gặp các triệu chứng như buồn nôn, đầy hơi, khó tiêu, táo bón hoặc tiêu chảy. Nhóm nhựa trao đổi axit mật thường gây đầy hơi và táo bón nhiều hơn do tác động trực tiếp lên ruột. Statin và fibrate vẫn có thể gây khó chịu nhẹ ở đường tiêu hóa, nhưng tình trạng này thường giảm dần theo thời gian.

2.2. Ảnh hưởng gan, tăng men gan

Một số người dùng statin ghi nhận men gan (AST/ALT) tăng nhẹ, đây là phản ứng khá phổ biến và thường thoáng qua, hiếm khi phải ngừng thuốc. Tuy nhiên, nếu bạn có bệnh gan từ trước, bác sĩ sẽ cân nhắc kỹ hơn và yêu cầu xét nghiệm men gan trước, trong khi điều trị để đảm bảo an toàn.

Sử dụng thuốc giảm mỡ máu có ghi cơ ảnh hưởng đến gan, thận

2.3. Đau cơ, nhức mỏi nhẹ

Statin đôi khi gây đau cơ (myalgia), cảm giác nặng cơ hoặc mệt mỏi. Rất hiếm gặp là rhabdomyolysis tình trạng phá hủy cơ nghiêm trọng. Nguy cơ tăng cao nếu dùng statin liều mạnh hoặc phối hợp với các thuốc có tương tác (ví dụ: một số fibrate, thuốc kháng nấm, kháng sinh). Nếu xuất hiện đau cơ dữ dội hoặc nước tiểu sẫm màu, nên dừng thuốc và kiểm tra ngay.

2.4. Ảnh hưởng chức năng thận

Tổn thương thận không thường gặp nhưng có thể xuất hiện khi người bệnh bị tiêu cơ vân (rhabdomyolysis) hoặc dùng phối hợp statin và fibrate. Vì vậy, khi kết hợp hai nhóm thuốc này, bác sĩ sẽ theo dõi chức năng thận và men cơ để kịp thời xử lý nếu xảy ra bất thường.

3. Người bị đau dạ dày có nên uống thuốc giảm mỡ máu không?

Người bị đau dạ dày có thể dùng thuốc giảm mỡ máu, nhưng nên thận trọng khi sử dụng vì một số hoạt chất có thể kích ứng hệ tiêu hóa, gây khó tiêu, chướng bụng, táo bón hoặc đau âm ỉ vùng thượng vị. Trước khi dùng thuốc, bạn cần trao đổi với bác sĩ để được đánh giá mức độ viêm loét, lựa chọn loại thuốc phù hợp và hướng dẫn cách uống sao cho giảm thiểu tối đa tác động xấu đến dạ dày.

• Không tự ý sử dụng: Tuyệt đối tránh việc tự mua thuốc uống khi chưa có chỉ định, bởi các loại thuốc hạ mỡ máu có thể làm triệu chứng dạ dày trở nên khó kiểm soát hơn.
• Thông báo tình trạng dạ dày cho bác sĩ: Hãy nói rõ về các vấn đề tiêu hóa bạn đang gặp để bác sĩ lựa chọn nhóm thuốc ít gây kích ứng, đồng thời điều chỉnh liều phù hợp.
• Theo dõi phản ứng trong quá trình dùng thuốc: Nếu xuất hiện biểu hiện khó chịu như đầy hơi, đau bụng, buồn nôn hoặc rối loạn tiêu hóa, cần liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và xử lý kịp thời.
• Tuân thủ đúng hướng dẫn điều trị: Luôn uống thuốc theo đúng liều và thời gian bác sĩ chỉ định, không tự ý tăng giảm liều hoặc ngưng thuốc để tránh làm bệnh tiến triển xấu hoặc gây tác dụng phụ không mong muốn.

Những người bị đau dạ dày nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa

4. Cách uống thuốc giảm mỡ máu an toàn cho người bị dạ dày

Để sử dụng thuốc giảm mỡ máu an toàn khi có bệnh dạ dày, bạn nên tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và uống thuốc đúng thời điểm theo từng nhóm thuốc. Bạn cũng nên theo dõi cơ thể, báo ngay khi có triệu chứng bất thường, đồng thời duy trì chế độ ăn uống, luyện tập hợp lý để tối ưu hiệu quả.

• Tuân thủ chỉ định của bác sĩ: Luôn dùng thuốc đúng liều, đúng thời gian được kê; không tự ý thay đổi liều, tự dừng thuốc hay thêm thuốc khác khi chưa được bác sĩ đồng ý.
• Uống thuốc đúng thời điểm: Dùng trong hoặc ngay sau bữa ăn. Với statin tác dụng ngắn, thời điểm uống tốt nhất là buổi tối; còn loại tác dụng kéo dài có thể uống sáng hoặc tối đều được.
• Cung cấp đầy đủ thông tin cho bác sĩ: Hãy thông báo về tình trạng viêm loét dạ dày, trào ngược hoặc các thuốc đang sử dụng (đặc biệt là thuốc dạ dày, kháng viêm, kháng sinh…) để bác sĩ điều chỉnh loại thuốc, liều phù hợp và hạn chế nguy cơ tương tác.
• Theo dõi và báo các dấu hiệu bất thường: Nếu xuất hiện đau bụng, buồn nôn, đầy hơi hoặc bất kỳ tác dụng phụ nào khác, bạn cần trao đổi ngay với bác sĩ để được kiểm tra và điều chỉnh phác đồ kịp thời.

5. Giải pháp hỗ trợ tự nhiên giúp giảm mỡ máu 

Để giảm mỡ máu hiệu quả, nên tăng cường chất xơ từ rau củ, trái cây, ngũ cốc và đậu, đồng thời ăn nhiều rau xanh giàu vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa.

1. Tăng cường chất xơ trong khẩu phần ăn

Chất xơ hòa tan giúp làm chậm quá trình hấp thu cholesterol vào máu, từ đó hỗ trợ kiểm soát mỡ máu hiệu quả. Bạn có thể bổ sung chất xơ từ yến mạch, chuối, bơ, cà rốt, đậu Hà Lan, táo, súp lơ xanh hay rau mồng tơi… Người bị mỡ máu cao được khuyến nghị ăn 25–30g chất xơ mỗi ngày thông qua rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu.

2. Ăn các loại rau giúp giảm mỡ máu

Các loại rau xanh như cải xoăn, rau bina, bông cải xanh hay các loại rau họ cải là nhóm thực phẩm hỗ trợ giảm cholesterol tự nhiên. Chúng giàu chất xơ, vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa giúp cải thiện sức khỏe tim mạch. Mỗi bữa ăn nên có tối thiểu một khẩu phần rau để duy trì hiệu quả giảm mỡ máu bền vững.

Ăn nhiều rau xanh và trái cây

3. Giảm lượng chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa

Việc hạn chế tiêu thụ thực phẩm giàu chất béo bão hòa như thịt đỏ, bơ, pho mát và tránh đồ ăn công nghiệp chứa chất béo chuyển hóa là rất quan trọng. Người bệnh nên ưu tiên các nguồn chất béo tốt cho tim mạch như dầu ô liu, quả bơ hoặc các loại hạt nhằm hỗ trợ giảm cholesterol trong máu.

4. Bổ sung sterol thực vật trong chế độ ăn

Sterol thực vật có khả năng cạnh tranh với cholesterol trong ruột, giúp giảm lượng cholesterol hấp thu vào cơ thể. Bạn có thể bổ sung sterol từ các loại hạt, dầu thực vật hoặc một số loại rau quả. Người bị mỡ máu cao nên nạp khoảng 2g sterol thực vật mỗi ngày để nhận được hiệu quả giảm cholesterol rõ rệt.

5. Giảm mỡ máu bằng chanh, tỏi, gừng

Chanh giàu vitamin C và chất chống oxy hóa, giúp gan thực hiện tốt chức năng đào thải cholesterol. Tỏi chứa allicin hoạt chất có tác dụng giảm cholesterol xấu và hỗ trợ điều hòa huyết áp. Gừng giúp chống viêm, thúc đẩy trao đổi chất. Bạn có thể kết hợp các nguyên liệu này khi chế biến món ăn để tăng hiệu quả cải thiện mỡ máu.

Uống nước chanh, tỏi và gừng hỗ trợ giảm mỡ trong máu

Thuốc giảm mỡ máu hiệu quả trong việc bảo vệ tim mạch nhưng có thể gây tác dụng phụ nhẹ như rối loạn tiêu hóa, tăng men gan hoặc đau cơ. Với người bị đau dạ dày, vẫn có thể dùng nếu chọn loại thuốc phù hợp và theo dõi kỹ lưỡng theo hướng dẫn bác sĩ. Kết hợp lối sống lành mạnh sẽ giúp kiểm soát mỡ máu an toàn và bền vững.